Zeeuwminnetje: de geboorte van een Zeeuwse zeemeermin

Op een mooie nazomerdag in september 2020 tagt Antoni Fierloos mij bij een prachtig kunstwerk op Facebook: een krachtige getekende zwart-witte zeemeermin met een Zeeuws kapje op. Anthoni is eigenaar van boekhandels het Paard van Troje en De Koperen Tuin in Goes. De kunstenaar is Jan-Willem Hament – bij het grote publiek vooral bekend van de iconische Zeeuwse figuren Leuntje en Marien. Haments Zeeuwse zeemeermin doet meteen wat met me. En dat doet ze ook met jou. Gegarandeerd.

Een ontmoeting tussen een Zeeuwse kunstenaar en Zeeuwse schrijver

Een half jaar daarvoor verscheen mijn boek Meerminnen verdrinken niet, waarin – je raadt het misschien al – meerminnen min of meer een rol spelen. Jan-Willem Hament tekent en schildert op dat moment bijna aan de lopende band de mooiste Zeeuwse zeemeerminnen. Dat doet in zijn gloednieuwe atelier: het zeemeerminnenhuisje in Wemeldinge, geïnspireerd door het uitzicht de zeemeermin van Wemeldinge en de woeste golven van de Oosterschelde.

In oktober 2020 nodigt Jan-Willem me persoonlijk uit in zijn nieuwe atelier om me een zeefdruk van ‘Een blikje zeemeerminnen’ te schenken. Gewapend met pen en papier ga ik naar Hament toe om hem te interviewen voor mijn website meerminnenverdrinkenniet.nl . Twee meerminnen in één klap.

Als ik zijn atelier instap verdrink ik bijna in de mermazing hoeveelheid ingelijste Zeeuwse meerminnen. Overal waar ik kijk pronken Zeeuwse zeemeerminnen in spierwitte lijstjes aan de muren. Jan-Willem laat me zijn ‘Vissoepje’ zien, een soepkom met een Zeeuws zeemeerminnetje erin. Hij laat me zijn ‘Meerminnen cocktail’ zien. ‘Meerminnen sushi’. ‘Meerminnen harpje’. Dat vervult mijn zeemeerminnen hart.

Ik interview Hament, en we praten over nog zoveel meer. Hij vertelt hoe hij is opgegroeid, hij vertelt hoe hij kunstenaar is geworden. Hij vertelt over zijn inspiratie, over zijn passies. En ik doe hetzelfde. Het klikt. Het klopt.

Overal Zeeuwse meerminnen

De geboorte van een samenwerking

‘Ik voel een verhaal opkomen,’ zeg ik dan opeens. ‘Over een Zeeuwse zeemeermin. Over een bekende Zeeuwse sage. Over een dame met pit. En ze heet Zeeuwminnetje.’
Jan-Willem grijnst. ‘Mooi. Ik voel het ook. Weet je wat? Als jij haar verhaal nou opschrijft, dan teken ik het.’
Mermazing. Ook dat klopt. Helemaal.

Als ik naar huis rij, gonst het in mijn hoofd. Mijn hersenen componeren zinnen en woorden, een verhaal. Het is anders dan anders. Compleet anders. De zinnen zingen, de woorden vormen een lied. Van zoute zeewater, van de Oosterschelde, van pracht en praal onder water, van de geboorte van een Zeeuwse zeemeermin.

Het eerste stuk staat al na een paar dagen op papier. Binnen mijn netwerk doe ik een oproep voor proeflezers, want op deze manier heb ik nooit eerder geschreven. Ik krijg al snel reactie en herschrijf de boel. Schaven, schrappen, schaven en schrappen. Hele scènes eruit. Hele scènes erbij. Wat meer humor, meer ritme, wat meer metrum, meer rijm.

Nog geen twee maanden later zit ik weer in het zeemeerminnenhuisje in Wemeldinge. Ik lees Zeeuwminnetje hardop aan Jan-Willem voor. Hij glimlacht en kijkt dromerig naar de gouden zeemeermin die schittert op haar meerpaal in de havenkom. Terwijl ik vertel, maakt hij een schets. Bij de laatste zin staat Zeeuwminnetje op papier.
‘Dit is ze,’ zegt hij.
‘Ja, dit is ze,’ zeg ik.

Ik schaaf en schrijf en schrap nog een versie of zeven. Jan-Willem tekent achter elkaar. De ene prent van Hament is nog mooier dan de ander. En dan stuur ik een berichtje naar de man die ons aan elkaar heeft voorgesteld. Een man met een onmetelijke liefde voor boeken. De eigenaar van twee Zeeuwse boekhandels. De eigenaar van uitgeverij Het Paard van Troje in Goes. Anthonie Fierloos. We zijn het al gauw met elkaar eens: Zeeuwminnetje hoort thuis bij hem. Een echte Zeeuwse uitgever.

Meerminnen verdrinken gelukkig niet

Maar dan: corona. Dat is niet de eerste keer en ook niet de laatste keer. De pandemie doet deuren sluiten, ook van boekhandels. Dit is niet het moment om een boek te laten verschijnen. Dit is niet het moment voor een koesterboek, voor een boek dat elke Zeeuw wil hebben en natuurlijk elke toerist die Zeeland aandoet. Dit is niet het moment voor een boek voor elke Zeeland liefhebber, voor elke Hament liefhebber. En ook niet voor liefhebbers van mijn schrijfsels. (Ja, ik geloofde het eerst zelf ook niet, maar ik heb fans!)

En dan: een enge diagnose. Die krijg ik eind juni 2021. Hodgkin. Lymfeklierkanker. En opeens zijn totaal andere dingen belangrijk. Logisch. Maar deze meermin verliest haar haren, maar niet haar staart. Want meerminnen verdrinken niet. Om deze moeilijke periode door te komen schrijf en blog ik op lichte en humoristische toon over mijn avonturen als kankerpatiënt. Deze verhalen verschijnen in de verhalenbundel Bijna iedereen heeft kanker. En het gelijknamige blog komt er ook. Dat heb ik nodig, en mijn lotgenoten ook. Het boek moest er komen en het blog ook.

Zeeuwminnetje wacht rustig af. Op de bodem van de Oosterschelde heeft zij alle rust en tijd. Meerminnen hebben geduld. Hoewel. Zeeuwse zeemeerminnen wat minder. Ze kan niet wachten tot het haar tijd is.

De geboorte van een Zeeuwse zeemeermin

En nu is het haar tijd. Luctor et Emergo*! Ze kan niet wachten om naar het oppervlak te komen. Om met haar krachtige staart een flinke zwiep te geven, om jou nat te spetteren, om jou te verrassen. Om iedereen die van Zeeland houdt, of van zeemeerminnen, of van sprookjes, of van allemaal, ronduit hebberig te maken. Deze Hament moet jij hebben!
Deze Maaskant moet ook in jouw kast.
Deze wil jij lezen.
Deze wil jij voorlezen.
Keer op keer.
Uitlenen?
Echt niet! Dit is een boek om cadeau te geven. En om lekker zelf te houden.

Daar is Zeeuwminnetje dan

Daar is ze dan. Zeeuwminnetje komt boven in de Boekenweek van 2024. We zullen Zeeuwminnetje presenteren In boekhandel De Koperen tuin in Goes, waar Jan-Willem een unieke Hament-tekening in jouw eigen exemplaar zal maken. En je krijgt er ook een handtekening van mij in, als jij dat wilt. (Vooruit ;)). We zullen nog meer boekhandels bezoeken tijdens de Boekenweek. Houd deze website in de gaten!

*De Zeeuwse strijdkreet ‘Luctor et Emergo’ (Ik worstel en kom boven) is in de loop der eeuwen komen te staan voor de Zeeuwse strijd tegen het water. En voor de kracht van de nuchtere Zeeuw, die een vechter is. In werkelijkheid komt de kreet uit de tijd dat de Zeeuwen moesten vechten tegen Spanjolen. Het gaat om strijdkracht. Het gaat om moed.